ĐẤT ĐÈN LÀ GÌ? CÔNG DỤNG CỦA ĐẤT ĐÈN

Đất đèn là gì? Có thể có nhiều bạn còn chưa được nghe nói đến cụm từ này, đây là một loại chất được sử dụng khá nhiều. Trong nội dung bài biết này chúng tôi sẽ cung cấp cho các bạn một số thông tin căn bản cần biết về loại chất này.

I.Đất đèn là gì?

Đất đèn là một loại hợp chất hóa học của cacbon và canxi. Hợp chất này có tên gọi hóa học là canxi cacbua, với tên tiếng anh là calcium carbide và công thức hóa học là CaC2.

Đất đèn có màu sắc tùy thuộc vào kích thước, tạp chất từ đen đến màu trắng xỉn. Thông thường thì hợp chất này có màu xám trắng hay màu nâu. Trong trường hợp đất bị ẩm nó sẽ sinh ra một mùi hăng khó chịu.

II.Đất đèn có quy trình sản xuất như thế nào?

Sau khi đã tìm hiểu xong đất đèn là gì, chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu về quy trình để sản xuất nên hợp chất hóa học này. Canxi cacbua thường sẽ được sản xuất với quy mô công nghiệp ở những lò hồ quang với nhiệt độ 2 000 độ C. Gồm có nguyên liệu là than cốc và vôi sống.

Phản ứng điều chế CaC2:

3 C   +    CaO     ->     CaC2    +      CO (2 000 độ C).

Những phương pháp nhiệt truyền thống như dùng củi, than chì không thể tạo nên nhiệt độ 2 000 độ C. Do vậy, phản ứng cần phải được thực hiện ở trong lò hồ quang với những thanh điện cực bằng than chì.

Sản phẩm của những phản ứng sinh ra tầm hơn 80 % về khối lượng là canxi cacbua (chúng có dạng kích thước khoảng từ vài mm cho đến 50 mm). Phần lớn những tạp chất nằm ở những hạt có kích cỡ khá nhỏ. Hàm lượng CaC2 có trong sản phẩm được xác định bằng với lượng khí axetilen được tạo ra khi có tác dụng với nước.

III. Đất đèn có những công dụng gì?

Đa phần chúng ta chỉ mới biết đến ứng dụng của hợp chất này ở trong công nghiệp. Tuy nhiên thì đây là một hợp chất có vai trò được đánh giá là quan trọng trong các hoạt động sản xuất nông nghiệp.

1.Sản xuất đèn xì axetilen:

Phương trình biểu diễn phản ứng sản xuất axetilen từ đất đèn và hơi nước như sau:

CaC2  +   2 H2O   ->   C2H2   +    Ca(OH)2

Đây là phản ứng cơ sở của hoạt động sản xuất khí axetilen công nghiệp và đây cũng chính là công dụng quan trọng nhất của đất đèn.

Đa phần ngày nay axetilen được sản xuất thông qua phương pháp đốt một phần khí CH4 hay như một sản phẩm phụ được xuất hiện trong dòng ethylene (C2H5) từ sự nứt ra của những hydrocacbon.

2. Chế tạo ra thép:

Trong ngành công nghiệp chế tạo thép, đất đèn được sử dụng trong một số mục đích như sau:

Khử lưu huỳnh có trong sắt (thép, gang trắng và gang xám).

Sử dụng để làm nhiên liệu sản xuất thép và chuyển những vụn sắt thành dạng lỏng (phụ thuộc vào tính kinh tế).

Công dụng chống oxy hóa có trong những thiết bị múc kim loại.

3. Chế tạo ra pin:

Một ứng dụng khác nữa của đất đèn đó là trong hoạt động chế tạo pin. Người ta còn sử dụng khí axetilen có từ đất đèn để sản xuất ra muội than. Đây là một thành phần quan trọng không thể thiếu trong hoạt động chế tạo pin. Muội than hay còn được gọi với cái tên khác là muội axetilen.

4.Một số ứng dụng trong hoạt đông nông nghiệp:

Đâu chính là ứng dụng thân thuộc với nhiều người nhất. Đất đèn là một loại hóa chất thường được sử dụng để làm giấm, ủ các loại trái. Kích thích cho những loại trái này mau chín hơn.

IV.Đất đèn có gây độc hay không?

Trong nông nghiệp đất đèn có một ứng dụng quan trọng đó là làm giấm thúc hoa quả nhanh chín hơn. Tuy nhiên thì đây là một việc hết sức là nguy hiểm, vì trong đất đèn có chứa một lượng photpho và asen. Khi đất đèn xảy ra tác dụng với nước thì sẽ tạo nên khí axetylen. Khí photpho, asen và axetylen là những lý do gây nên hàng loạt những vấn đề về mặt sức khỏe cho người dùng. Các triệu chứng như: Buồn ngủ, nhức đầu, rối loạn tâm trạng, rối loạn tâm thần, chóng mặt, co giật và thiếu oxi dẫn đến tình trạng khó thở, tức ngực, mất trí nhớ,…

Vì vậy nên ở một số quốc gia đã cấm việc sử dụng đất đèn để kích thích hoa quả chín nhanh trong nông nghiệp. Mặc dù vậy, một số gian thương vì lợi nhuận kinh doanh mà bán rẻ lương tâm, có những việc làm gây hại nghiêm trọng lên sức khỏe của người tiêu dùng.

Chúng ta đã vừa cùng tìm hiểu đất đèn là gì? Bên cạnh đó còn biết thêm về những công dụng về cách điều chế và sự độc hại mà hợp chất này mang lại.