ĐÈN HUỲNH QUANG LÀ GÌ?

Hiện nay, đèn huỳnh quang đang được đưa vào sử dụng rộng rãi trong các hộ gia đình, công trình và xí nghiệp,…Tuy nhiên vẫn không có nhiều người biết rõ cấu tạo và nguyên lý hoạt động của đèn. Trong bài viết này chúng tôi sẽ giới thiệu cụ thể hơn về cấu tạo của một bóng đèn huỳnh quang là gì? Từ đó phân tích và so sánh loại đèn này với đèn sợi đốt, so sánh những ưu điểm hạn chế của hai loại đèn này.

I.Đèn huỳnh quang là gì?

Đèn huỳnh quang (fluorescent lamp) còn được gọi với với cái tên là đèn ống huỳnh quang hoặc bóng tuyp thủy tinh. Trải qua hành trình dài lịch sử nghiên cứu của các nhà khoa học, phiên bản đèn ống huỳnh quang đã được phát triển và đánh dấu bởi nhà khoa học Peter Cooper Hewitt, phát minh này của ông đã được cấp bằng sáng chế vào năm 1901.

Đèn được phát sáng khi có dòng điện chạy qua hơi thủy ngân trong điều kiện áp suất thấp. Ở thời điểm này đèn hơi thùy ngân mang lại hiệu suất tốt hơn rất nhiều khi so sánh với đèn sợi đốt. Tuy nhiên đèn của Hewitt vẫn tồn tại hạn chế do có ánh sáng xanh lục phát ra. Loại đèn này được đưa vào sử dụng phổ biến từ thời điểm năm 1939 cho đến nay và đang được dần thay thế bằng bóng đèn led vì những hạn chế của nó.

II.Các thông số kỹ thuật của đèn ống huỳnh quang phổ biến hiện nay:

Hiện nay, bóng đèn ống huỳnh quang được phân thành ba loại là đèn ống huỳnh quang T5, đèn ống huỳnh quang T8 và T12. Sự khác biệt giữa T5, T8 và T12 đó là ở kích cỡ của bóng đèn, loại đè T5 sẽ có đường kính nhỏ hơn so với đèn T8. Theo qui ước quốc tế:

Đối với bóng đèn huynh quang T5 sẽ có đường kính là 5/8 inch = 1,5875 cm.

Đối với bóng đèn huỳnh quang T8 sẽ có đường kính là 1 inch = 2,54 cm.

Đối với bóng đèn huỳnh quang T12 sẽ có đường kính là 1 + 0,5 inch = 3,81 cm

Những loại bóng đèn huỳnh quang ở trên thị trường thường sẽ dùng loai T8. Vì hiệu suất phát quang mà bóng đèn T8 mang lại cao hơn loại đèn T12. Hiện nay đã không còn xuất hiện bóng đèn T12 trên thị trường.

Xét về chiều dài: Bóng đèn huỳnh quang có chiều dài được thiết kế dựa theo tiêu chuẩn quốc tế 30 cm, 60 cm, 120 cm hay 240 cm. Điều này giúp cho người dùng phân biệt một cách dễ dàng hơn để lựa chọn chủng loại đèn thay thế. Trong các hộ gia đình hiện nay, dùng bóng đèn huỳnh quang 1,2 m hay còn được gọi là đèn tuýp thước hai với công suất là 36W chuẩn cho đèn. Bên cạnh đó còn có bóng đèn huynh quang 0,6 m hay đèn tuýp sáu tất hoạt động với công suất 18W.

Loại đèn huỳnh quang T5 có kích thước của bóng nhỏ hơn được dùng trong những ứng dụng cần phạm vi chiếu sáng nhỏ hẹp hơn ví dụ như: Kệ tủ, kệ ti vi hay hắt trần thạch cao. So sánh về hiệu xuất của việc phát sáng với cùng mức công suất thì loại đèn T5 mạnh hơn đèn T8. Vì vậy dùng đèn T5 sẽ tiết kiệm được nhiều điện năng hơn đèn T8.

III.Cấu tạo của bóng đèn huỳnh quang:

So với bóng đèn sợi đốt thì bóng đèn huỳnh quang có cấu tạo từ ba phần tử có thể phát sáng là: Điện cực, khí và bột huỳnh quang. Cả ba phần tử này đều được đặt ở bên trong của bóng thủy tinh có áp suất thấp.